Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα TURISMED έχει σκοπό να ενισχύσει τη βιωσιμότητα αναπτυξιακών πολιτικών για την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των φυσικών πόρων και της πολιτιστικής κληρονομιάς στις παράκτιες και γειτονικές θαλάσσιες περιοχές της Μεσογείου.

Συγκεκριμένα, το TURISMED στοχεύει στη δοκιμή ενός επιχειρηματικού μοντέλου για την προώθηση του αλιευτικού τουρισμού στις παράκτιες περιοχές της Ιταλίας, Κύπρου, Ελλάδας, Αλβανίας, Γαλλίας και Ισπανίας με σκοπό μια βιώσιμη προσέγγιση του τουρισμού, προάγοντας ταυτόχρονα τη διατήρηση του θαλάσσιου οικοσυστήματος και την παραδοσιακή κουλτούρα στις περιοχές της Μεσογείου. Σε αυτές τις περιοχές χρειάζονται νέες ιδέες και μέθοδοι ούτως ώστε να περιοριστεί η ανησυχητική μείωση των θαλάσσιων πόρων, η μείωση της παραδοσιακής αλιείας, η αρνητική επιρροή από τον τουρισμό και η παραδοσιακή και οικολογική υποβάθμιση. Οι αναμενόμενες αλλαγές που θα προταθούν θα επιφέρει την επέκταση του εισοδήματος των ψαράδων που ασχολούνται με παραδοσιακές μεθόδους αλιείας, όπως επίσης και την καλύτερη αξιοποίηση της παράκτιάς κληρονομιάς και των ντόπιων θαλασσινών φαγητών.

Η προώθηση του αλιευτικού τουρισμού θα συμβάλει στον εξορθολογισμό της χρήσης των θαλάσσιων πόρων μέσω της διαφοροποίησης των παραγωγικών δραστηριοτήτων. Επιπλέον, η χρήση μεθόδων βιοτεχνικής αλιείας θα συμβάλει στη διατήρηση του θαλάσσιου οικοτόπου, αφού δεν θα προκαλείται μόνιμη βλάβη στον θαλάσσιο βυθό και θα αποφεύγονται τα παρεμπίπτοντα αλιεύματα με την απόρριψη όσο το δυνατόν περισσοτέρων από αυτά.

Ο αλιευτικός τουρισμός προβλέπεται ότι θα συντείνει στην προώθηση της μεσογειακής πολιτιστικής κληρονομιάς της θάλασσας, με την προαγωγή τοπικών προϊόντων και παραδόσεων.

Αν και αρκετές από αυτές τις περιοχές αλιείας βρίσκονται κοντά σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, εντούτοις τα πλεονεκτήματα της τουριστικής ανάπτυξης συνήθως δεν φτάνουν στις αλιευτικές κοινότητες, οι οποίες και περιθωριοποιούνται. Ο αλιευτικός τουρισμός θα δώσει τη δυνατότητα σύνδεσης των τουριστών με τις τοπικές κοινότητες προσφέροντας ξεχωριστές εμπειρίες τόσο στους πελάτες όσο και στους φορείς εκμετάλλευσης.

Η οικονομική κατάσταση των αλιευτικών κοινοτήτων μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά στις περιοχές αυτές με αυτή τη πρακτική με τον εμπλουτισμό της τουριστικής προσφοράς. Ταυτόχρονα θα δημιουργηθούν νέες πηγές εισοδήματος για τους αλιείς και επομένως ο αλιευτικός τουρισμός ενδέχεται να εμποδίσει τους νέους επαγγελματίες από το να αποσυρθούν από αυτό τον τομέα.

Κατά τη διάρκεια του προγράμματος θα πραγματοποιηθεί κατ’ αρχάς μια πιλοτική δοκιμή για την αξιολόγηση του εν λόγω μοντέλου σε έξι παράκτιες περιοχές (δύο στην Ιταλία, και μια στην Γαλλία, Ελλάδα, Αλβανία και Ισπανία). Έτσι θα διαπιστωθεί κατά πόσο και με ποιο τρόπο θα μπορεί να αναπαραχθεί σε όλες τις παράκτιες περιοχές που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα. Για το σκοπό αυτό θα συμπεριληφθούν εθελοντές αλιείς σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την εφαρμογή τουριστικών δρομολογίων σε συνεργασία με τοπικούς φορείς τουρισμού. Θα αναπτυχθεί έτσι μια προσφορά τουρισμού που θα είναι βιώσιμη για την αλιεία και συμβατή με τον τύπο του θαλάσσιου οικοσυστήματος της κάθε περιοχής. Οι αλιείς θα εκπαιδευτούν ώστε να βελτιώσουν τις ικανότητές τους στη χρήση κατάλληλων μεθόδων αλιείας που δεν βλάπτουν τους θαλάσσιους πόρους. Στην Κύπρο δεν θα υλοποιηθούν πιλοτικές δοκιμές διότι ακόμη δεν υπάρχει νομοθεσία που θα διέπει τον αλιευτικό τουρισμό.

Το τελικό μοντέλο θα προωθηθεί μέσω διαδικτυακών εργαλείων σε πελάτες που επιθυμούν να δημιουργήσουν μια τουριστική επιχείρηση. Θα συμπεριληφθεί επίσης ένας διαδραστικός χάρτης δρομολογίων που θα χρησιμοποιηθεί για να προσεγγίσει τους τουρίστες. Η προσφορά του τουρισμού θα εμπλουτιστεί με τη διάθεση των νέων προϊόντων και δρομολογίων που θα επικεντρωθούν στις αλιευτικές δραστηριότητες ως μέσο σύνδεσης των τουριστών με την πραγματική ζωή και τις παραδόσεις των ψαράδων.

Θα δημιουργηθεί μια δικτυακή πύλη που θα συγκεντρώσει και θα προωθήσει τις δραστηριότητες σχετικά με τον αλιευτικό τουρισμό στη Μεσόγειο, υπογραμμίζοντας την κοινωνική και πολιτιστική αξία της αλιευτικής κληρονομιάς. Η δικτυακή πύλη θα δημιουργηθεί από το τμήμα Ηλεκτρολόγων μηχανικών, μηχανικών ηλεκτρονικών υπολογιστών και Πληροφορικής του Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Η δικτυακή πύλη που θα είναι τύπου “crowdsourcing” θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προώθηση πακέτων αλιευτικού τουρισμού και στην παροχή τεχνικών συμβουλών σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς για την υλοποίηση ενός επιχειρηματικού μοντέλου.

Το πρόγραμμα TURISMED που χρηματοδοτείται με 2.1 εκατομμύρια Ευρώ από το πρόγραμμα INTERREG MODULAR είναι μία συνεργασία μεταξύ φορέων από Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Αλβανία, Ελλάδα και Κύπρο.

• Leaflet